tantrum

မှတ်ချက်။ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး Temper Tantrum ကိုဒီဆောင်းပါးမှာ “ဝုန်းဒိုင်းကြဲ” တယ်လို့ ဘာသာပြန်ထားတာပါ။ အကယ်လို့ ဒီ့ထက်ကောင်းတဲ့ စကားလုံး ရှိမယ်ဆိုရင် ပြောပြပေးပါ။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ဘာ့ကြောင့်ကလေးတွေ ဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲရတာလဲ ဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲတယ်ဆိုတာ လေဆင်နှာမောင်း တိုက်သလိုပါပဲ။ အခုနကအကောင်း၊ ခနနေတော့ ထပြီး ဝုန်းဒိုင်းကြဲပြီး ပေါက်ကွဲတော့ တာပါပဲ။ အခုနလေးတင်ပင် သင်နဲ့ သင့်ကလေးနဲ့ စားသောက်ဆိုင်မှာ ထိုင်စားနေတာ၊ အကောင်းကြီး။ ခဏနေတော့ သူ့သောက်ရခွက်က စုပ်တံလေး ကောက်သွားလို့ဆိုပြီး ထဝုန်းဒိုင်းကြဲတော့ တာပါပဲ။ ဒါမျိုးကြုံဖူးကြတယ် မဟုတ်လား။ အထူးသဖြင့် ကလေးအသက် ၁ နှစ်နဲ့ ၃ နှစ်ကြားတွေဟာ ပိုပြီး ဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲတတ်ကြပါတယ်။ ဒါမျိုးတွေ မကြာခန ကြုံရရင် ငါ့ကလေးတော့ ကြီးလာရင် ဒုက္ခပဲ ဆိုပြီး မစိုးရိမ်ပါနဲ့။ ဒီလို ဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲရတာဟာ ကလေးက သူ့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို မထိန်းနိုင်လို့ ဖြစ်ရတာပါ။ ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းကတော့ ဒီအရွယ်ကလေးတွေရဲ့ ဘာသာစကား ပြောကြားနိုင်စွမ်းဟာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုနဲ့ နားလည်နိုင်စွမ်းကို မှီအောင် မလိုက်နိုင်လို့ပါတဲ့။ ဆိုလိုတာက သူတို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုနဲ့ သူတို့ ပြောချင်တာ၊ ဆိုလိုချင်တာကို အခြားသူတွေ နားလည်အောင် ပြောပြနိုင်လောက်တဲ့ အထိ သူတို့ရဲ့ စကားပြောစွမ်းရည်က မဖွံ့ဖြိုး သေးလို့ပါ။ ဒီလိုသူများ နားလည်အောင် မပြောပြနိုင်တော့ သူတို့ဟာ စိတ်ရှုပ်၊ စိတ်ပျက်ပြီး စိတ်ပေါက်ကွဲ ဝုန်းဒိုင်းကြဲ တော့တာပါပဲ။ ဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲတာကို ဘယ်လိုကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းမလဲ (၁) စိတ်အေးအေးထားပါ ဒီလိုဝုန်းဒိုင်းကြဲ ပေါက်ကွဲပြီဆိုရင် တော်တော် အကြည့်ရ ဆိုးပါတယ်။ လူကြားသူကြားထဲဆို ပိုတောင်ဆိုးပါတယ်။ ဒီအခါ မိဘလုပ်သူက အရှက်ရ၊ စိတ်မရှည်၊ စိတ်တိုပြီး ကလေးနဲ့ အပြိုင် အော်ဟစ်ရန်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာပြီဆိုရင် ကလေးရဲ့ အခြေအနေကို ပိုပြီး ဆိုးရွားလာစေပါတယ်။ ကလေးတွေ ဝုန်းဒိုင်းကြဲပြီဆို အော်ဟစ်၊ ငိုယို၊ ကန်ကြောက် လုပ်ရုံတင်မကဘူး အနားမှာ ရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေကိုလဲ ပစ်ပေါက်တတ်ကြပါတယ်။ အသက်ကို မရှူပဲ အသက်အောင့်ထားတာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ မျက်နှာတွေပြာနှမ်းလာတဲ့အထိ အသက်အောင့် ထားတာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ပါတယ်။ ဒီအခါမျိုးဆိုရင်လဲ တစ်ခါတလေ မဘလုပ်သူက စိုးရိမ်တကြီး ခြေမကိုင်မိ၊…

သင့်ကလေး တီဗွီကြည့်နေတုန်း ထမင်းစားဖို့ ခေါ်ရင် မလာပဲ ပေကပ်နေသလား။ ကျောင်းပို့တဲ့ အခါ မသွားပဲ ငိုယိုနေ သလား။ အရုပ်မဝယ်ပေးလို့ ဆိုပြီး လူကြားသူကြားထဲမှာ အောက်ဟစ်ငိုယို နေသလား။ ဒီလိုအခါမျိုးဟာ ကလေးတိုင်းလိုလို အနဲနဲ့ အများ တစ်ချိန်မဟုတ် တစ်ချိန်တော့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါမျိုး မကြာခဏ ပုံမှန်ဆိုသလို ဖြစ်နေတဲ့ အခါမျိုးဆို ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ “ကလေးတွေဟာ ပစ္စုပ္ပန်ကာလမှာပဲ အာရုံရှိကြတာပါ။ အတိတ်နဲ့ အနာဂါတ်ဆိုတာ သူတို့အာရုံမှာ မရှိပါဘူး။ သူတို့ ဘယ်အချိန်ထမင်းစားရမယ်၊ ဘယ်အချိန် ညအိပ်ယာဝင်ရမယ် လို့ ကြိုတင်တွေးတောတာမျိုး သူတို့ဆီမှာ မရှိပါဘူး။ သူတို့ လက်ရှိ အာရုံဝင်စားနေတဲ့ အရာ တစ်ခုခုကနေ နောက်တစ်ခုကို ပြောင်းဖို့ကြိုးစားရင် သူတို့တွေ မကြိုက်ပဲ အတိုက်အခံ ပြုတတ်ကြပါတယ်။” လို့ နယူးယောက် တက္ကသိုလ်က ကလေးစိတ်ပညာရှင် ဒိုင်လန်ဂိုလ်က ပြောပါတယ်။ ဒီတော့ သူတို့လေးတွေကို လက်ရှိအာရုံစိုက်နေတဲ့ အရာတွေကနေ အာရုံပြောင်းအောင် ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ ထပေါက်ကွဲတော့မယ်ဆိုတာကို ကြိုတွေးပြီး အသင့်ပြင်ဆင်ထားပါ ဟုတ်ပါတယ်။ သူတို့လုပ်နေတဲ့အလုပ်၊ အာရုံစိုက်နေတဲ့ အရာကနေ အခြားတစ်ခုခုကို လုပ်ဖို့ပြောရင် ပထမ ငြင်းဆန်မယ်။ မရရင် အော်ဟစ် ငိုယိုပြီး ပေါက်ကွဲမယ်။ ဒီတော့ သူတို့ကို အာရုံပြောင်းအောင် လုပ်တော့မယ်ဆိုရင် ဒီလိုဖြစ်လာနိုင်တယ် ဆိုတာကို ကြိုတင်မျှော်မှန်းပြီး ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမလဲ ဆိုတာ ကြိုတွေးထားပါ။ ကလေးတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် တုန့်ပြန်ပုံခြင်းတော့ မတူပါဘူး။ အရင်တုန်းက ဒီလိုအာရုံပြောင်းအောင်လုပ်ရင် သူဘယ်လို တုန့်ပြန်လဲဆိုတာကို ကြည့်ရင် ဒီတစ်ခါလဲ ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ ဆိုတာ ကြိုတင်မှန်းဆ နိုင်ပါတယ်။ အရင်တုန်းက ဒီလိုကြုံလာရင် ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ သလဲဆိုတာ ပြန်တွေးကြည့်ပါ။ ဘယ်လိုလုပ်ရင် အဆင်ပြေသလဲ၊ ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရင် ပိုဆိုးလာသလဲ ဆိုတာ ကြိုတွေးပြီး ပြင်ဆင်ထားပါ။ ကလေးက ထပေါက်ကွဲတဲ့ အခါကျမှ ဘာလုပ်ရင် ကောင်းမလဲဆိုပြီး မစဉ်းစားပါနဲ့။ ဘာလို့လဲဆို အဲဒီအချိန်ကျတော့ မိဘလုပ်တဲ့ သူကလဲ စိတ်မရှည်တော့ဘူး၊ စိတ်တိုလာမယ်။ ဒါဆိုကလေးရဲ့ ပေါက်ကွဲမှု အခြေအနေက ပိုဆိုးလာနိုင်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ အရေးအကြီးဆုံးက စိတ်ရှည်ရှည်ထားပြီး အချိန်ပေး ဖြေရှင်းဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်လုပ်စေချင်တာကို ကလေးက ချက်ချင်း ထမလုပ်ရင် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က စိတ်တို ဒေါသ မဖြစ်ပဲ ကလေးအတွက်…